بررسی تخصصی قطعات ماشین سنگین

جعبه فرمان در بنز ده تن از نوع مکانیکی – دنده حلزونی (Worm & Sector) یا دنده حلزونی – غلطکی (Worm & Roller) است. این سیستم، حرکت دورانی دست راننده روی غربیلک فرمان را به حرکت خطی دو چرخ جلو تبدیل می‌کند. یعنی وقتی راننده فرمان را می‌چرخاند، این چرخش از طریق میل فرمان به پینیون (شفت کوچک دنده‌دار) منتقل شده و پینیون با درگیری با دنده حلزونی، چرخش را به حرکت خطی شانه دنده یا بازوی پیتمن تبدیل می‌کند.

این انتقال حرکت باید:

بدون لقی و سستی باشد،

نرم و بدون صدا باشد،

واکنش دقیق و سریع داشته باشد.

 

قطعات اصلی جعبه فرمان بنز ده تن

پوسته جعبه فرمان (Housing)

بدنه‌ی فلزی و مستحکم جعبه فرمان است که تمام قطعات داخلی در آن نصب می‌شوند. از جنس چدن یا آلومینیوم ضخیم ساخته می‌شود و در برابر فشارهای مکانیکی، حرارت و ضربه مقاوم است.

ویژگی‌ها: دارای مجراهای عبور روغن یا گریس، محل نصب کاسه‌نمد، بوش‌ها و درپوش تنظیم لقی.

علائم خرابی: ترک‌خوردگی، پوسیدگی، عدم آب‌بندی محل اتصال.

شفت ورودی (Input Shaft)

میل‌گردی که فرمان راننده را دریافت می‌کند. از یک طرف به غربیلک فرمان وصل است و از طرف دیگر به مکانیزم دنده حلزونی داخل جعبه.

خرابی‌ها: تاب برداشتن، سایش محل خار، لق شدن محل اتصال.

پینیون یا دنده حلزونی (Worm Gear)

این قطعه حرکتی که از شفت ورودی می‌گیرد را به حرکت چرخشی در محور عمود بر آن تبدیل می‌کند و به دنده غلطکی یا شانه‌ای منتقل می‌نماید. بخش اصلی انتقال نیرو در سیستم فرمان محسوب می‌شود.

جنس: فولاد سخت‌کاری‌شده

خرابی‌ها: خوردگی دندانه‌ها، سفتی در چرخش، گیر کردن

دنده غلطکی (Roller) یا دنده شانه‌ای (Sector Gear)

در مدل‌های مختلف بنز ده تن، ممکن است از یکی از این دو استفاده شود. وظیفه این قطعه تبدیل حرکت پینیون به حرکت بازویی یا خطی برای چرخش چرخ‌هاست.

نشانه‌های خرابی: واکنش دیر فرمان، لقی در چرخ‌ها

بلبرینگ و بوش‌های داخلی

برای نرم‌تر شدن حرکت شفت‌ها و دنده‌ها، از بلبرینگ‌های شیار عمیق یا بوش‌های فلزی استفاده می‌شود.

خرابی رایج: صدای ساییده‌شدن، گیر کردن فرمان، لقی بیش از حد

برندها: FAG، SKF، KOYO

کاسه‌نمد و اورینگ‌ها

در محل خروجی شفت‌ها و اتصالات، برای جلوگیری از نشت روغن استفاده می‌شوند. این قطعات مصرفی باید به‌صورت دوره‌ای تعویض شوند.

علائم خرابی: نشتی روغن از جعبه فرمان، جمع شدن روغن زیر کامیون

درپوش تنظیم فرمان

برای تنظیم لقی فرمان و فاصله بین دنده‌ها تعبیه شده است. تنظیم نادرست آن باعث یا سختی در فرمان یا لق شدن بیش از حد می‌شود.